Chiêng đồng là gì? Vì sao nói chiêng đồng là di sản văn hoá Việt?

Nhắc đến nét đẹp văn hóa đặc trưng của vùng Tây Nguyên hay các vùng miền núi nói chung, người ta thường nghĩ ngay đến khí cụ "Cồng Chiêng". Ngày 25 - 11 - 2005, tại Paris - thủ đô nước Pháp - UNESCO đã chính thức trao bằng công nhận cồng chiêng Tây Nguyên là "kiệt tác truyền khẩu và di sản văn hoá phi vật thể nhân loại". Cồng chiêng đã đi từ các buôn làng Tây Nguyên của Việt Nam đến với thế giới. Vậy chiêng đồng là gì? Vật phẩm này có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống tinh thần của người đồng bào dân tộc thiểu số? Cùng tìm hiểu những thông tin thú vị về khí cụ này qua bài viết dưới đây. 

Chiêng đồng được sử dụng nhiều tại vùng Tây Nguyên và vùng miền núi

Chiêng đồng là gì? Cấu tạo như thế nào?

Chiêng đồng là một loại nhạc cụ Đông Nam Á thuộc bộ gõ được làm bằng đồng thau. Chúng có hình dạng như một chiếc nón quai thao với đường kính lớn nhỏ từ 20cm - 60cm. Ở giữa có thể có hoặc không có núm. Để đánh cồng chiêng, người ta dùng dùi gỗ có quấn khăn để đánh cồng. Thường thì cồng chiêng càng to thì âm càng trầm và cồng càng nhỏ thì tiếng càng cao. Ngoài ra, có thể dùng tay không để đánh chiêng.

Hiện nay, chiêng đồng không chỉ được dùng tại các lễ hội của người Tây Nguyên, người dân tộc thiểu số vùng  núi mà còn được treo ở nhà thờ họ, tổ hay các đình, miếu, chùa như một vật phẩm biểu trưng của di sản văn hóa Việt Nam.

Chiêng đồng là khí cụ biểu trưng cho văn hóa Việt Nam

>> Xem thêm: 
+99 Mẫu chuông đồng đẹp
+101 Mẫu khánh đồng cho phòng thờ

Ý nghĩa tiếng chiêng đồng trong đời sống tinh thần của người Việt

Tiếng chiêng đồng là thứ âm thanh trong trẻo giúp tâm hồn trở nên thư thái, an nhiên, giúp xua tan đi những muộn phiền trong cuộc sống. Xưa kia, mỗi lần vua quan đi vi hành thì quân lính lại chạy trước và đánh chiêng để báo hiệu. Hay chỉ có những gia đình giàu có mới dùng chiêng để trưng bày trong nhà.

Trong phong thủy, tiếng chiêng cũng giống như tiếng chuông đồng phát ra trong các nhà chùa, là âm thanh giúp con người thức tỉnh, hướng tới chân - thiện - mỹ. Bên cạnh đó, tiếng chiêng còn có có tác dụng giúp xua đuổi tà ma, ngăn chặn sự xâm nhập của các thể lực xấu, mang lại sinh khí cho không gian.

Bề mặt vật phẩm khắc họa hoa văn truyền thống, mang ý nghĩa cao quý

Đôi nét về văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên 

Nếu các dàn cồng chiêng Đông Nam Á đều sử dụng dùi để đánh chiêng thì nhiều dân tộc Tây Nguyên vẫn đánh chiêng bằng cùi tay (cho âm thanh trầm hơn, tròn trịa hơn).

Có thể suy luận rằng, văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên đã phản ánh một xã hội ở cấp độ nguyên sơ nhất của con người mà ở đó, cồng chiêng vẫn còn giữ được những đặc điểm tương đối nguyên bản, chưa phát triển thành một nhạc cụ dân gian hay nhạc cụ cung đình như những nước Đông Nam Á khác.

Nếu xem văn hóa cồng chiêng Đông Nam Á là một cây đại thụ thì văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên chính là một phần cội rễ; đó là nơi khởi nguồn, phát xuất cho mọi mạch nguồn sáng tạo.

Chính vì tính nguyên bản và cấp bách trong việc bảo tồn, lưu giữ, Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên đã được UNESCO công nhận là Di sản. 

Chiêng đồng được UNESCO công nhận là di sản văn hóa

>> Xem thêm: Chuông là gì?

Chiêng đồng được chế tác như thế nào? Đánh giá mẫu chiêng đạt chuẩn qua đâu?

Hiện nay, chiêng đồng chủ yếu được chế tác thủ công theo phương pháp truyền thống. Từ tấm đồng vàng có độ dày tiêu chuẩn, người làm chiêng sẽ tiến hành gò chạm từng họa tiết hoa văn truyền thống lên bề mặt khí cụ, tạo ra những mẫu mã mang phong cách riêng của từng đơn vị chế tác. 

Cùng tìm hiểu một số tiêu chí đánh giá mẫu chiêng đồng đạt chuẩn dưới đây: 

Âm vang trong, thanh, vọng xa

Một trong những yếu tố quyết định chất lượng chiêng đồng chính là tiếng vang. Nếu là người am hiểu về loại nhạc cụ này thì chỉ cần nghe tiếng chiêng phát ra, họ sẽ dễ dàng biết được chiêng đạt chuẩn hay không. Tuy nhiên, nếu bạn muốn mua chiêng để trưng bày hay biếu tặng thì cách tốt nhất để biết được chiêng tốt hay không là lựa chọn đơn vị chế tác chiêng uy tín. 

Chiếc chiêng chuẩn chất lượng luôn cho tiếng vang lớn, trầm khi gõ, âm vọng xa, tròn trịa, nghe rất dịu tai nếu người xem đứng ở một khoảng cách vừa tầm. Trong khí đó, sản phẩm kém chất lượng sẽ cho tiếng vang hỗn tạp, đanh rất khó nghe.

Mẫu mã đẹp, hoa văn tinh xảo

Không chỉ được đánh giá qua tiếng vang, mẫu mã đẹp là điều người mua cần quan tâm. Hiện nay, các mẫu chiêng đồng chủ yếu được chế tác thủ công tại các làng nghề truyền thống như: làng Ý Yên - Nam Định; Đồng Xâm - Thái Bình, làng Kiên Lao - Huế... và nhiều đơn vị khác. Mỗi làng nghề đều có bí quyết chế tác riêng, cho ra đời sản phẩm có chất lượng khác nhau. 

Mẫu chiêng đẹp có họa tiết hoa văn phải tinh xảo, bắt mắt, đường nét mềm mại và phóng khoáng. Đồng thời, bố cục, tỉ lệ phải cân đối mới tạo nên một tổng thể thống nhất, thể hiện kỹ nghệ chế tác đỉnh cao, từng hình tượng, họa tiết mang tính hội họa đặc sắc. 

Chiêng đồng chất lượng có độ dày đạt chuẩn, âm vang, trong, tròn trịa

Sử dụng nguyên liệu đạt chuẩn

Hiện nay, chiêng đồng thường được làm bằng tấm đồng vàng. Mẫu chiêng chất lượng được chế tác bằng đồng tinh khiết, đạt độ dày tiêu chuẩn.

Bên cạnh đó, không ít đơn vị vì muốn giảm chi phí nguyên liệu đã sử dụng tấm đồng cán trong nước hoặc tấm đồng mỏng, cho chất lượng thành phẩm không đạt chuẩn, từ tuổi thọ sử dụng cho đến âm thanh, tiếng vang. Nhạc cụ sau khi sử dụng từ 3 - 5 năm sẽ bị bong tróc bề mặt, xuống màu sắc nếu không được bảo quản kỹ lưỡng. 

Giá chiêng đồng phụ thuộc vào yếu tố nào?

Cùng một sản phẩm, kiểu dáng, mẫu mã nhưng có nhiều mức giá bán khác nhau khiến khách hàng băn khoăn không biết đâu là sản phẩm chất lượng. Người mua cần phải thật cân nhắc khi lựa chọn. Cần lưu ý rằng, những sản phẩm đạt chuẩn được chế tác thủ công tỉ mỉ luôn mất nhiều thời gian. Hơn thế, sử dụng chất liệu chế tác chuẩn sẽ có giá thành tương xứng. 

Giá chiêng đồng phụ thuộc vào kích thước, mẫu mã và chất liệu làm chiêng. Thông thường, sản phẩm có kích thước càng lớn thì giá thành sẽ càng cao. Một lời khuyên dành cho người mua là nên chọn những sản phẩm được phân phối trực tiếp tại xưởng sản xuất. Bởi sẽ không phải qua bất kỳ khâu trung gian nào nên giá thành sẽ ở mức hợp lý nhất. 

Tiêu chí nhận diện cửa hàng bán chiêng đồng uy tín 

Không khó để tìm thấy một đơn vị chế tác chiêng đồng với các mức báo giá khác nhau, đa dạng phân khúc. Để lựa chọn được đơn vị uy tín, người mua nên lựa chọn dựa trên những tiêu chí sau: 

1. Chiêng chế tác tại xưởng đúc đồng nổi tiếng 

Như đã nói ở trên, tại Việt Nam có rất nhiều đơn vị chế tác chiêng đồng, mỗi làng nghề đều có những dòng sản phẩm đặc trưng riêng. Một trong số những cái tên nổi tiếng về dự án làm chiêng lớn phải kể đến Ý Yên - Nam Định. Nơi đây có nhiều nghệ nhân giỏi, dày dặn kinh nghiệm với truyền thống đúc đồng có lịch sử lâu đời. 

2. Có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chế tác chiêng đồng

Để biết được đơn vị chiêng đồng có năng lực hay không, người mua nên tham khảo các sản phẩm/dự án mà đơn vị đã thực thi trước đó. Tránh đặt nhầm niềm tin vào các đơn vị chế tác nhỏ lẻ, người thực hiện là thợ học việc, cho ra đời những sản phẩm không đạt chuẩn. Người mua có thể tham khảo, tìm hiểu "năng lực" đơn vị phân phối/chế tác qua các kênh facebook, website, zalo, youtube... 

3. Sản phẩm đảm bảo các tiêu chí khắt khe

Sản phẩm được chế tác từ những làng nghề đúc đồng nổi tiếng có những tiêu chuẩn chất lượng đánh giá cụ thể. Và đối với chế tác chiêng đồng cũng vậy, sản phẩm sẽ có những tiêu chí đánh giá riêng về mẫu mã, độ sắc nét, độ bền, giá thành tương xứng. 

Cửa hàng bán chiêng đồng uy tín có nhiều năm kinh nghiệm trong việc chế tác chuông, chiêng 

4. Chế độ bảo hành tốt, đảm bảo quyền lợi người mua 

Không chỉ cung cấp các sản phẩm chất lượng, đơn vị uy tín còn đưa ra các chính sách bảo hành, đổi trả sản phẩm rõ ràng, công khai, minh bạch, đảm bảo quyền lợi cho người sử dụng, giúp khách hàng an tâm hơn khi mua hàng. 

5. Giá bán cạnh tranh thị trường, không phá giá 

Giá thành tương xứng chất lượng là điều dễ thấy ở các đơn vị cung cấp chiêng đồng uy tín. Đặc biệt, sẽ không có chuyện bán phá giá "tụt đáy", nếu một đơn vị rao bán sản phẩm với giá giảm sốc thì người mua cần cân nhắc trước khi lựa chọn.

6. Có showroom trưng bày sản phẩm

Đối với các dòng chiêng đồng kích thước nhỏ, người mua có thể mua trực tiếp tại các cửa hàng bán đồ đồng mỹ nghệ. Đơn vị uy tín sẽ có cửa háng hay showroom trưng bày sản phẩm để khách hàng dễ dàng "xem tận mắt, cảm nhận tận tay" sản phẩm. Đối với các dòng chiêng đồng cỡ lớn, người mua nên tìm đến các cơ sở chế tác chiêng đồng uy tín, có cơ sở vật chất hiện đại phục vụ công việc. 

Đúc Đồng Bảo Long - Đơn vị chế tác chiêng đồng uy tín 

Cơ sở Đúc Đồng Bảo Long là đơn vị tiếp nối và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của nghệ thuật đúc đồng truyền thống của làng nghề Ý Yên, Nam Định. Chúng tôi là đơn vị chuyên nhận chế tác chiêng đồng, đúc chuông đồng, đúc tượng Phật cho hơn 5.000 chùa, cơ sở Phật giáo trên toàn quốc. Với đội ngũ nghệ nhân giỏi, có trình độ chuyên môn cao, độ cảm nghề tốt, đội ngũ thợ gia công lành nghề, hệ thống xưởng đúc, cơ sở vật chất hiện đại, chúng tôi luôn đem đến tay khách hàng những sản phẩm đạt chuẩn chất lượng, từ khâu kiểm định nguyên liệu đầu vào đến thành phẩm đầu ra đều đạt tiêu chuẩn khắt khe nhất. 

Chúng tôi nhận chế tác chiêng đồng chung THEO YÊU CẦU khách hàng. Để được tư vấn và báo giá chi tiết về dịch vụ, quý khách vui lòng liên hệ Hotline: 0968.966.268 

Dưới đây là một số sản phẩm chiêng đồng được chế tác bởi nghệ nhân có trên 15 năm kinh nghiệm tại cơ sở chúng tôi:

Mẫu chiêng đồng cỡ nhỏ cho anh Nam tại Tây Ninh

Mặt sau chiếc chiêng vẫn được gia công tỉ mỉ 

Chiêng được chế tác thủ công dày dặn, trọng lượng nặng 

Mẫu chiêng đồng có tỉ lệ hình khối chuẩn, cân đối, tròn trịa 

Nét chạm hoa văn mềm mại, uyển chuyển, tinh xảo 

Chúng tôi nhận làm thêm giá treo theo yêu cầu 

Liên hệ với chúng tôi bằng cách nào?

◾️Bước 1: Khách hàng gọi Hotline: 0968 966 268 để được tư vấn về sản phẩm (cần liên hệ trước, bởi các số lượng khách hàng mua nhiều nên các sản phẩm không có sẵn tại cửa hàng)
◾️Bước 2: Sau khi chọn và chốt mẫu, chúng tôi sẽ tiến hành báo giá
◾️Bước 3: Khách hàng đặt cọc và chúng tôi sẽ xác nhận tiền cọc qua ngân hàng
◾️Bước 4: Sau khi sản phẩm hoàn thành, chúng tôi sẽ thông báo trước 1 - 2 ngày để xác nhận và giúp khách hàng sắp xếp thời gian nhận hàng.
◾️Bước 5: Giao hàng, kiểm tra hàng (nếu hàng lỗi, khách hàng được quyền trả lại ngay)
◾️Bước 6: Khách nhận hàng và thanh toán tiền.