Dân gian ta có câu: “ Cúng cả năm không bằng ngày rằm tháng giêng”  vì vậy, cúng đầu năm là một phong tục truyền thống và là một nét đẹp văn hóa tâm linh của người Việt có từ rất lâu đời. Đây là nghi thức nhằm tri ân năm cũ và chào đón năm mới với nhiều may mắn, tài lộc. Vậy cần chuẩn bị những gì để cúng đầu năm? Cùng chúng tôi tìm hiểu nhé!

Cúng đầu năm là một phong tục truyền thống có từ rất lâu đời của người Việt

Cần chuẩn bị những gì để cúng đầu năm?

Theo phong tục truyền thống thì lễ cúng đầu năm được diễn ra vào đầu giờ Tý (23h – 1h) ngày 30 tết nhưng tốt nhất là nên cúng đầu năm trong khoảng thời gian 23h – 24h.

Ông bà ta từ bao đời nay đều quan niệm "có thờ có thiêng, có kiêng có lành". Việc thờ cúng xuất phát từ sự thành tâm của con cháu. Việc chuẩn bị đồ thờ cúng cần chỉn chu, tươm tất, không được đại khái, qua loa bởi như vậy là bất kính. 

Tùy theo điều kiện của từng gia đình, văn hóa từng vùng miền địa phương sẽ có cách dâng lễ cúng đầu năm khác nhau. Tuy nhiên, cơ bản nhất, gia chủ cần chuẩn bị một số vật lễ sau:

  • Hương, nến, rượu nếp, hoặc trà.
  • Hoa tươi,
  • Trầu cau
  • Trái cây tươi  (quả phật thủ, xoài, táo, cam, thanh long, nho,…)

Ngoài ra, chúng ta sẽ mua thêm những món đồ vàng mã cho những người thân đã khuất trong gia đình.

Việc chuẩn bị đồ thờ cúng cần chỉn chu, tươm tất thể hiện sự kính trọng của gia chủ

Bên cạnh việc chuẩn bị lễ cúng đầu năm đầy đủ  thì mâm cơm cúng là thứ không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên. Mâm cúng đầy đủ là hiện thân ước muốn một năm mới gia đình sung túc, an vui.

Và hình ảnh mọi người xum vầy, quây quần bên mâm cơm ấm cúng gợi lên những giây phút vô cùng ấm áp và yêu thương.

Tùy theo vùng miền với phong tục tập quán khác nhau mà mâm cơm cúng cũng có những thay đổi. Mỗi một món ăn trên mâm cơm cúng được trình bày đẹp mắt, thể hiện sự khéo léo cũng như kính trọng của gia chủ.

  • Một mâm cơm cúng đầu năm phổ biến bao gồm:
  • Một con gà trống
  • Một đĩa xôi
  • Một đĩa giò
  • Một bánh trưng
  • Một tô canh
  • Một món xào
  • Một chén muối
  • Một chén gạo

Tuy nhiên, tùy thuộc vào điều kiện kinh tế, quan niệm và sở thích mà mỗi gia đình có thể tùy biến theo cách riêng. Điều quan trọng nhất vẫn là sự thành tâm của gia chủ.

Mâm cơm cúng đầu năm thường được đặt ở hai nơi, một mâm ngoài trời và một mâm trong nhà – trên bàn thờ gia tiên. Bên cạnh đó, nếu gia đình có thờ Phật thì nên chuẩn bị thêm một mâm lễ vật để cúng trên bàn thờ Phật.

 Bên cạnh việc chuẩn bị lễ vật đầy đủ, mâm cơm cúng là thứ không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên

Hành lễ cúng đầu năm, gia chủ cần lưu ý điều gì?

Gia chủ khi thờ cúng gia tiên nên ăn mặc gọn gàng, chỉn chu, tươm tất. Hầu hết, người "nam" trong gia đình là người khấn vái, nếu không thì có thể là con trai trưởng trong nhà. Đối với gia đình không có nam giới thì phụ nữ có thể thực hiện nghi thức này. 

Đồ cúng phải là đồ mới, hoa quả tươi, nước, rượi mới. Không được sử dụng đồ hỏng vì điều này được cho là "phạm kỵ". 

Đối với hoa quả thờ sau khi làm lễ, gia chủ có thể "phát lộc" tùy ý. Bởi đây là điều tốt đẹp, mang ý nghĩa tán lộc cho mọi người cùng hưởng. 

Gia chủ khi thờ cúng gia tiên nên ăn mặc gọn gàng, chỉn chu, tươm tất

==>Có thể gia chủ quan tâm đến nghi thức thờ cúng ngày Tết

Bài văn khấn cúng đầu năm

Bài văn khấn cúng dầu năm ngoài trời

Nam mô Trời Thượng quyền vũ trụ (1 vái).

Nam mô Ngọc Hoàng Thượng Đế (1 vái).

Con xin kính lạy Trời, Ngọc Hoàng Thượng Đế và các Thiên quan Nhà Trời (1 vái).

Con tên là……………………………………..

Là chủ gia đình ở tại……………………………………………

Xin kính cáo Trời và Ngọc Hoàng Thượng Đế:

Bây giờ đã là giờ Giao thừa bước sang năm mới (Tân Sửu), gia đình chúng con xin có chút lễ mọn đặt trên hương án để kính dâng Trời Thượng quyền, Ngọc Hoàng Thượng Đế, cùng các Thiên quan Trời và Nhà Trời.

Kính mong Trời. Ngọc Hoàng Thượng Đế cùng các Thên quan vui lòng thụ hưởng lễ vật và phù hộ độ trì cho gia đình chúng con.

Xin Trời, Ngọc Hoàng Thượng Đế và các Thiên quan chỉ giáo cho chúng con đường đi nước bước để cho mọi thành viên trong gia đình chúng con năm nay được mọi sự may mắn: khỏe mạnh, có bệnh thì chữa được bệnh, làm ăn tấn tới, hạnh phúc gia đình được đảm bảo.

Chúng con nguyện một lòng tin tưởng vào Trời Thượng quyền và Ngọc Hoàng Thượng Đế, đặng phấn đấu hết mình đóng vào việc xây dựng một xã hội văn minh tiến bộ ở Việt Nam.

Con xin đội ơn.

Xin kính lạy (3 vái).

Khi thực hiện nghi thức thờ cúng gia chử cần phải thành tâm khấn vái

Văn khấn cúng đầu năm gia tiên, thần linh

Con lạy Chư Phật mười phương (3 vái).

Con lạy ngài Thiên quan Hành khiển năm Tân Sửu.

Con lạy quan Thần linh Thổ công, Thần long mạch… cai quản vùng chúng con ở.

Con lạy ông bà Tổ tiên dòng họ…

Nay đã là giờ giao thừa năm ...... sang năm mới ......, Tín chủ chúng con là……….. cùng con cháu trong nhà có chút lễ mọn cùng mâm cơm rượu xin thành tâm kính dâng:

Ngài Thiên quan Hành khiển năm Nhâm Dần.

Các vị Thần linh khu vực, Thần linh tại gia, Thần long mạch… cai quản vùng chúng con ở,

Ông Bà tổ tiên dòng họ….

Chúng con xin có lời chúc mừng năm mới đến các Thiên quan, Tôn quan và Ông Bà tổ tiên dòng họ……

Cúi xin các vị hiển linh trước án thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho gia đình chúng con.

Chúng con có quần áo giày mũ kính dâng ngài Thiên quan hành khiển năm nay và các vị Tôn quan. (Không có cũng được)

Cúi xin trong năm mới này ngài Thiên quan Hành khiển, các vị Tôn thần, ông bà tổ tiên phù hộ cho chúng con, chỉ cho đường đi nước bước để được luôn luôn khỏe mạnh, bình an, con cháu làm ăn phát đạt, học hành tấn tới, gặp nhiều may mắn.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được chứng giám và phù hộ độ trì.

Xin kính lạy (3 lần 3 vái).

Văn khấn gia tiên, thần linh là điều cơ bản mà gia chủ nên biết

Bài văn khấn trên ban thờ Phật

Con kính lạy Đức Phật… (mà gia chủ đang thờ).

Nay đang là giờ giao thừa chuyển tiếp năm .... sang năm mới ....

Tín chủ chúng con là………………………. (họ và tên vợ chồng) và các con cháu trong nhà có chút lễ mọn đặt trên hương án, xin thành tấm kính dâng Đức Phật.

Chúng con xin có lời chúc mừng năm mới đến Đức Phật.

Cúi xin Đức Phật hiển linh trước án thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì, chỉ giáo cho chúng con đường đi nước bước để cho gia đình chúng con gặp được nhiều may mắn trong năm mới này.

Xin kính lạy (3 lần 3 vái).

Dâng lễ ban thờ Phật thể hiện sự kính trọng và viết ơn Đức Phật đã vì chúng sinh mà làm nhiều điều tốt đẹp

==>Tham khảo thêm bài cúng mùng 1 và ngày rằm hàng tháng đúng chuẩn tâm linh

Trên đây là những chia sẻ của Bảo Long những điều cần chuẩn bị cho lễ cúng đầu năm cụ thể và chi tiết. Để bàn thờ gia tiên thêm trang trọng và hài hòa hơn các bạn có thể tham khảo thêm về đồ thờ cúng bằng đồng tại Bảo Long. Qúy khách hàng đang quan tâm đến sản phẩm của chúng tôi có thể đến các showroom gần nhất trên toàn quốc hoặc liên hệ Hotline: 0968.966.268 để được hỗ trợ và tư vấn tốt nhất.